Mansoon Updates महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध हवामानशास्त्रज्ञ पंजाबराव डाख यांनी आगामी दिवसांसाठी एक महत्त्वपूर्ण हवामान अंदाज जाहीर केला आहे. त्यांच्या या नवीन अंदाजानुसार शेतकऱ्यांसाठी पुढील काही आठवडे अत्यंत निर्णायक ठरणार आहेत. कृषी क्षेत्रातील तज्ञ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या डाख साहेबांनी शेतकरी बांधवांसाठी विस्तृत मार्गदर्शन केले आहे.
सध्याच्या हवामानाचे चित्र
31 मे 2025 च्या दिवशी आकाशामध्ये सूर्याचे दर्शन झाले, जसे आधीच अपेक्षित होते. सूर्यप्रकाशामुळे आगामी काही दिवसांत हवामान कोरडे आणि स्थिर राहण्याची शक्यता आहे. या परिस्थितीचा शेतकऱ्यांनी अनुकूल उपयोग करावा असे डाख यांचे मत आहे. हे कोरडे हवामान शेतीच्या तयारीच्या कामांसाठी अत्यंत योग्य असून, शेतकऱ्यांनी याचा भरपूर फायदा उठवावा.
जून महिन्याच्या पहिल्या सहा दिवसांचे महत्त्व
हवामान तज्ञांच्या मते, मे महिन्याच्या अखेरपासून ते 6 जून पर्यंतचा कालावधी शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत गुरुत्वाकर्षणाचा आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप आपल्या शेतात नांगरणी, वखरणी किंवा इतर तयारीची कामे पूर्ण केली नाहीत, त्यांच्यासाठी ही वेळ सुवर्ण संधी आहे. या काळात शेताची संपूर्ण तयारी करून घेणे अत्यावश्यक आहे कारण त्यानंतर हवामानात मोठे बदल होण्याची शक्यता आहे.
भूमीतील आर्द्रतेची अनुकूल परिस्थिती
सध्या जमिनीत पुरेशी आर्द्रता उपलब्ध आहे, जी पुढील दोन दिवसांत कायम राहणार आहे. ही आर्द्रता पेरणीच्या कामांसाठी अत्यंत अनुकूल आहे. भूमीत असलेली ही ओलावा पेरणीच्या प्रक्रियेला सुलभ बनवते आणि बियाण्यांच्या उगवणीसाठी आदर्श वातावरण निर्माण करते. शेतकऱ्यांनी या संधीचा पूर्ण उपयोग करून त्वरीत पेरणीची कामे हाती घ्यावीत.
7 जूनपासून पावसाळ्याची सुरुवात
डाख यांच्या अंदाजानुसार, 7 जून पासून महाराष्ट्र राज्यात मान्सूनी पावसाची सुरुवात होईल. 7, 8, 9 आणि 10 जून या चार दिवसांत राज्याच्या अनेक भागांमध्ये पर्जन्यवृष्टी होण्याची प्रबळ शक्यता आहे. या पावसाच्या आगमनापूर्वी शेतकऱ्यांनी आपल्या शेतातील सर्व तयारी पूर्ण करून ठेवणे अत्यावश्यक आहे. अन्यथा पावसामुळे शेतकामांमध्ये अडथळे निर्माण होऊ शकतात.
खरीप पिकांची पेरणी करण्याची आदर्श वेळ
या काळामध्ये खरीप हंगामातील विविध पिकांची पेरणी करण्यासाठी परिस्थिती अत्यंत अनुकूल आहे. विशेषतः हळदीची लागवड करू इच्छिणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी ही वेळ सर्वोत्तम आहे. तसेच मूग आणि उडीद या डाळींच्या पिकांसाठीही हाच काळ योग्य मानला जातो. लवकर पेरणी केल्यास या पिकांचे उत्पादन अधिक मिळण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक फायदा होऊ शकतो.
सध्याची भूमीतील आर्द्रता पातळी
डाख यांच्या मापदंडानुसार, सध्या जमिनीत 1 ते 2 फूट खोलीपर्यंत पुरेशी आर्द्रता उपलब्ध आहे. ही आर्द्रता पातळी पेरणीच्या कामांसाठी पूर्णपणे योग्य आहे. या अनुकूल परिस्थितीचा फायदा घेत शेतकऱ्यांनी वेळ वाया न घालवता तत्काळ शेतकामांना सुरुवात करावी. या संधीचा चुकवणे शेतकऱ्यांच्या हितावर होणार नाही.
खरीप हंगामातील पेरणीचे नियोजन
हवामान तज्ञांच्या गणनेनुसार, जून महिन्याच्या शेवटपर्यंत म्हणजेच 27-28 जूनपर्यंत राज्यातील बहुतेक शेतकरी सोयाबीन, मूग, कापूस या प्रमुख पिकांची पेरणी पूर्ण करतील. संपूर्ण महाराष्ट्र राज्यात खरीप हंगामातील पेरणीचे काम या काळात पूर्ण होण्याची प्रबळ अपेक्षा आहे. हे नियोजन शेतकऱ्यांच्या कृषी कार्यक्रमासाठी महत्त्वाचे मार्गदर्शन करते.
13 जूनपासून पुन्हा एकदा पर्जन्यवृष्टी
7 ते 10 जून दरम्यान होणाऱ्या पहिल्या पावसानंतर, 13 ते 17 जून या कालावधीत पुन्हा एकदा जोरदार पावसाची शक्यता आहे. या दुसऱ्या पावसामुळे नद्या-नाल्यांमध्ये पाण्याचा प्रवाह वाढेल आणि विविध जलाशयांमध्ये पाणी साठणार आहे. हे पाणी साचवणूक कृषी कामांसाठी तसेच पेयजल पुरवठ्यासाठी फायदेशीर ठरेल.
राज्यव्यापी पर्जन्यवृष्टीचा अंदाज
डाख यांच्या विश्लेषणानुसार, राज्यातील ज्या भागांमध्ये अद्याप पावसाची सुरुवात झालेली नाही, तिथेही 7 ते 17 जून या कालावधीत नक्कीच पर्जन्यवृष्टी होईल. महाराष्ट्राचा कोणताही प्रांत पावसाविना राहणार नाही असा त्यांचा ठाम विश्वास आहे. या व्यापक पावसामुळे संपूर्ण राज्यात कृषी कामांना चालना मिळेल.
पारंपरिक निरीक्षणाचा आधार
निंबाच्या झाडांवरील लिंबोळ्यांच्या प्रमाणावरून पावसाचा अंदाज लावण्याची पारंपरिक पद्धत आहे. यावर्षी निंबाच्या झाडांवर भरपूर लिंबोळ्या दिसत आहेत, जे चांगल्या पावसाळ्याचे संकेत मानले जाते. या पारंपरिक निरीक्षणाच्या आधारे यावर्षी पावसाळा समाधानकारक असण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
उत्तर महाराष्ट्र आणि कोकणातील विशेष परिस्थिती
31 मे ते 6 जून या कालावधीत नंदुरबार, धुळे, मालेगाव, पारोळा, जळगाव या उत्तर महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांमध्ये तसेच कोकण आणि कोल्हापूर या प्रदेशांमध्ये हलका ते मध्यम प्रमाणात पावसाची शक्यता आहे. या भागातील शेतकऱ्यांनी त्यानुसार आपली तयारी करावी.
शेतकऱ्यांनी पेरणीचे काम करताना जमिनीतील आर्द्रता पातळी तपासून घ्यावी. जर हवामानात अनपेक्षित बदल झाले तर तत्काळ नवीन अंदाज जाहीर केले जातील. शेतकऱ्यांनी 6 जूनपर्यंत आपली सर्व तयारी पूर्ण करणे अत्यावश्यक आहे, कारण 7 तारखेला पावसाची सुरुवात झाल्यास शेतकामांमध्ये अडथळे निर्माण होऊ शकतात.
हा हवामान अंदाज शेतकऱ्यांच्या कृषी नियोजनासाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे आणि योग्य वेळी योग्य निर्णय घेण्यास मदत करेल.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेतली आहे. या बातम्यांची 100% खात्री आम्ही देत नाही. कृपया सविचार विचार करून पुढील कार्यवाही करा. हवामान संबंधी अधिकृत माहितीसाठी हवामान विभाग आणि कृषी विभागाच्या अधिकृत स्त्रोतांशी संपर्क साधा.
