monsoon महाराष्ट्र राज्यातील लाखो शेतकरी, पंढरपूरच्या वारीत सहभागी होणारे भाविक, प्रशासकीय यंत्रणा आणि सामान्य जनता गेल्या अनेक दिवसांपासून पावसाची आतुरतेने वाट पाहत होती. मे महिन्याच्या सुरुवातीला राज्याच्या काही भागांमध्ये पूर्व मान्सूनी पावसाचे दर्शन झाले होते, परंतु त्यानंतर जवळजवळ संपूर्ण राज्यात पावसाने मुंडी घेतली होती.
मान्सूनचे लवकर आगमन आणि अपेक्षा
यावर्षी मान्सूनने महाराष्ट्रात नियमित वेळेपेक्षा बारा दिवस पूर्वीच दस्तक दिली होती. या लवकर आगमनामुळे राज्यभरातील शेतकरी वर्गात आशेचे वातावरण निर्माण झाले होते. सर्वांना वाटत होते की यंदा योग्य वेळी आणि पुरेसा पाऊस मिळेल, ज्यामुळे पेरणीचे काम सुरळीत होईल. मात्र वास्तविकता यापेक्षा वेगळी होती.
सुरुवातीला फक्त काही भागांमध्येच पावसाचे पाणी पडले आणि त्यानंतर मान्सून जणू काही विश्रांतीवर गेला. या अनपेक्षित परिस्थितीमुळे शेतकरी समुदायामध्ये चिंतेचे वातावरण पसरले होते. पेरणीचा योग्य काळ निघून जाण्याची भीती वाटू लागली होती.
हवामान विभागाचा आश्वासक अंदाज
अशा गंभीर परिस्थितीत हवामान विभागाकडून १२ आणि १३ जून या तारखांपासून पावसाला सुरुवात होण्याचा अंदाज व्यक्त करण्यात आला. हा अंदाज शेतकरी वर्गासाठी अत्यंत दिलासादायक ठरला आहे. मौसमशास्त्रज्ञांच्या मते, या काळात मौसमी वारे पुन्हा एकदा सक्रीय होणार असून राज्यातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये जोरदार पावसाची शक्यता आहे.
प्रसिद्ध हवामान तज्ञ पंजाबराव डख यांचा अंदाज
महाराष्ट्रातील शेतकरी समुदायामध्ये हवामान अंदाजासाठी प्रसिद्ध असलेले पंजाबराव डख यांनी १२ जून रोजी आपल्या अंदाजात स्पष्टपणे सांगितले की आता पावसाचा खरा जोर दिसून येणार आहे. त्यांच्या अभ्यासानुसार, १२ जूनपासून दक्षिण महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये मुसळधार पावसाची शक्यता आहे.
त्यांनी नमूद केलेल्या जिल्ह्यांमध्ये लातूर, बीड, परभणी, नांदेड, धाराशिव, कोल्हापूर, सांगली, सातारा, सोलापूर, अहिल्यानगर, नाशिक, जालना आणि छत्रपती संभाजीनगर यांचा समावेश आहे. या सर्व जिल्ह्यांमध्ये येत्या काही दिवसांत भरपूर पावसाची अपेक्षा आहे.
Also Read:
या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात पीक विमा जमा नवीन अपडेट New update on crop insurance
महत्वाचा चार दिवसांचा कालावधी
पंजाबराव डख यांनी १२ ते १५ जूनचा कालावधी अत्यंत महत्त्वपूर्ण असल्याचे नमूद केले आहे. या चार दिवसांत दक्षिण महाराष्ट्र, पश्चिम महाराष्ट्र, कोकण आणि मराठवाडा या सर्व भागांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर पावसाची शक्यता आहे. या कालावधीत केवळ महाराष्ट्राचे दक्षिणेकडील भाग नव्हे तर विदर्भ प्रांतातही लक्षणीय पावसाची अपेक्षा आहे.
विदर्भातील बुलढाणा, अमरावती, वाशिम, यवतमाळ, हिंगोली या जिल्ह्यांबरोबरच खानदेशातील नंदुरबार, धुळे, जळगाव, नाशिक या जिल्ह्यांमध्येही भरपूर पावसाची शक्यता व्यक्त करण्यात आली आहे.
विदर्भासाठी विशेष अंदाज आणि सावधानता
पंजाबराव डख यांचा विदर्भ प्रांतासाठीचा अंदाज अधिक तपशीलवार आहे. त्यांनी सांगितले की १५ ते २० जूनच्या कालावधीत पूर्व आणि पश्चिम विदर्भात अत्यंत मुसळधार स्वरूपाचा पाऊस होण्याची शक्यता आहे. या जोरदार पावसामुळे अनेक ठिकाणी नद्या, नाले आणि ओढे भरून वाहण्याची शक्यता आहे.
या तीव्र पावसामुळे काही भागांत पूरसदृश्य परिस्थिती निर्माण होण्याची शक्यताही नाकारता येत नाही. त्यामुळे शेतकरी बांधवांनी आवश्यक सावधगिरी बाळगावी, असे आवाहन त्यांनी केले आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्वाच्या सूचना
या पावसाच्या अंदाजाच्या पार्श्वभूमीवर पंजाबराव डख यांनी शेतकरी समुदायाला काही महत्वाच्या सूचना दिल्या आहेत. त्यांनी सांगितले की वीज आणि जोरदार वाऱ्याची तीव्रता लक्षात घेऊन शेतीचे काम आणि जनावरांची देखभाल करावी.
विशेषतः जनावरे झाडाखाली बांधू नयेत, कारण वादळी वाऱ्यामुळे मोठी झाडे कोसळण्याचा धोका असतो. या सावधगिरीचे पालन केल्यास जीवितहानी आणि मालमत्तेचे नुकसान टाळता येऊ शकते.
राज्यभरातील पावसाची स्थिती
या सर्व अंदाजांचा विचार करता असे स्पष्ट होते की १२ जूनपासून संपूर्ण महाराष्ट्र राज्यात पावसाला सुरुवात होणार आहे. विदर्भ, मराठवाडा, खानदेश, कोकण आणि पश्चिम महाराष्ट्र या सर्व प्रांतांमध्ये पावसाची हजेरी लागणार आहे. या सर्वांमध्ये दक्षिण महाराष्ट्रात पावसाचा जोर सर्वाधिक राहण्याची शक्यता आहे.
शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णावसर
हा पावसाचा कालावधी शेतकरी समुदायासाठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे. गेल्या काही आठवड्यांपासून पेरणीच्या कामाबाबत संभ्रमात असलेल्या शेतकऱ्यांना आता योग्य दिशा मिळणार आहे. मात्र या काळात योग्य वेळी योग्य निर्णय घेणे अत्यावश्यक ठरेल.
पावसाच्या तीव्रतेचा विचार करून पेरणीचे नियोजन करणे, जमिनीची तयारी करणे आणि पिकांची योग्य निवड करणे या गोष्टी महत्त्वाच्या ठरतील. शेतकऱ्यांनी स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांच्या सल्ल्याप्रमाणे कृषी कामे हाती घ्यावीत.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेण्यात आली आहे. आम्ही या बातमीच्या १००% सत्यतेची हमी देत नाही. त्यामुळे कृपया सविचार विचार करून पुढील प्रक्रिया करावी.